Deugden als het hart van goed bestuur

Dat de publieke zaak zich opnieuw moet uitvinden lijkt ook gemeengoed onder politici en ambtenaren. Maar hoe vind je de weg vooruit?

Een belangrijk obstakel is de morele taal waarin we de laatste decennia gesproken hebben over goed bestuur. Dat heeft te maken met twee ontwikkelingen. Ten eerste vatten we goed bestuur formalistisch op: het is een kwestie van de juiste processen inrichten, de juiste regels en protocollen opstellen. Ten tweede hebben we een heel instrumentele kijk op goed bestuur: het is een kwestie van pragmatiek, van rationeel denken, gericht op tastbare beleidsresultaten en meetbare prestaties.

In beide gevallen is goed bestuur gevangen in beheersingsdenken, losgezongen van concrete personen en relaties, ontdaan van intrinsieke visies op het goede. Dit heeft ons perspectief op goed bestuur sterk verschraald en onze morele taal en verbeeldingskracht verarmd. Precies daardoor slagen we nu ook niet in vernieuwing van de bestuurscultuur en blijven we hangen in structuren, in de uiterlijke kant ervan.

Het wordt tijd dat we aandacht krijgen voor innerlijkheid in politiek en overheid. Goed bestuur en cultuurverandering vereisen (ruimte en tijd voor) reflectie, inkeer en meer ‘gevulde’ morele visies op het goede. Bovenal gaat het om een meer persoonlijke vormgeving van goed bestuur. Het gaat uiteindelijk bij goed bestuur om mensen: politici, bestuurders, ambtenaren en hun verhouding tot andere mensen, zoals professionals en burgers.

De deugdethiek biedt perspectief om deze verinnerlijking van een nieuwe bestuurscultuur vorm te geven. Deze eeuwenoude morele traditie, die teruggaat op de klassieke oudheid en de christelijke middeleeuwen, is vanouds ook een politieke ethiek. Grote denkers als Cicero, Thomas van Aquino en Erasmus schreven ‘Vorstenspiegels’, teksten waarmee ze dienaren van de publieke zaak van moreel onderwijs en tegenspraak voorzagen. Deugden vormden het hart van het politieke denken. Een heroriëntatie op deze traditie kan ook onze tijd van onzekerheid en wantrouwen vooruit helpen.

Auteur en bron:
Robert van Putten, Hoe de klassieke deugden kunnen helpen bij een nieuwe bestuurscultuur, in: Nederlands Dagblad 18 augustus 2022

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Recente berichten

Alles

Geboortecijfers

22 september 2023

Kinderen van tegenwoordig

20 september 2023

Journalistieke distantie gevraagd

18 september 2023

Stemklonen

13 september 2023

Individuele vrijheid is geestelijke armoede

9 september 2023

Wat als er een AI-superwezen komt

6 september 2023

We leven in een houvast-crisis

17 augustus 2023

De zin van woede

2 augustus 2023

Eeuwige muziek

28 juli 2023

De nieuwe minderheid

21 juli 2023

Serieus grappig

3 juli 2023

Uitweg uit leegte

29 juni 2023

Nederland gul met verblijfsvergunningen

1 mei 2023

De tijd verstaan

9 april 2023

Boeken kopen

8 april 2023
Kamerlid Caroline van der Plas, lijsttrekker van BBB, kwam op 18 maart 2021 per trekker in politiek Den Haag aan.

Kun je wel samenwerken met BBB?

9 maart 2023

Rutte, er is geen betere

17 februari 2023

Politiek klimaat in Nederland

15 februari 2023

Zo wordt politiek weer sexy

16 januari 2023

Als WEF wereld wil beheersen is Davos niet handig

16 januari 2023
Archieven