Psychiater en auteur Esther van Fenema was te gast in de Utrechtse Jacobikerk in een kring van theologen en artsen. Koos van Noppen maakte voor het Nederlands Dagblad een verslag. Daaruit halen we het volgende:
‘Als er geen God meer is, als wij allemaal zélf God zijn geworden; als vergeving niet meer bestaat omdat we ‘zonde’ hebben afgeschaft, waar zijn we dan met elkaar in terechtgekomen?’, was een van haar vragen. En: ‘Kan het zijn dat de leegte die mensen vandaag ervaren het gevolg is van het feit dat we decennialang de hoofdzonden hebben uitgeleefd?
Net als in haar boek Het verlaten individu geeft ze een confronterende diagnose van de huidige samenleving aan de hand van de zeven hoofdzonden (zoals hoogmoed, afgunst, hebzucht en lust). ‘Ik was verbaasd om te zien hoe actueel ze zijn’, zei ze.
Samenleving in ontbinding
In een sneltreinvaart schetst Van Fenema hoe de westerse samenleving in ontbinding is geraakt. ‘Toen we het individu op een sokkel plaatsten en bevrijdden uit allerlei groepsverbanden, hoopten we zelf de rol van God in te nemen. Als “God” denken we overal recht op te hebben en bepalen we zelf de grenzen. De paradox is dat we deze verantwoordelijkheid helemaal niet aankunnen en kwetsbaar zijn geworden. Dan verwachten we de verlossing “van buiten”. Maar van God kan die niet komen, want die was nu net de deur gewezen.’
Aan zeven hoofdzonden had Van Fenema trouwens niet genoeg; ze voegde er een achtste aan toe: de leegte, als eindstadium van de ontbinding van groepsverbanden. Een ‘leegte die gevaarlijk is, omdat ze kan worden ingenomen door machten waar we geen grip op hebben.’
Lees hier het hele artikel:
Koos van Noppen: Psychiater en theoloog zoeken uitweg uit leegte, ND 29 juni 2023
