Filosoof Gijs van Oenen (1959), een van oudsher linkse denker, is er niet optimistisch over. We dreigen een land te worden van achttien miljoen ‘aanklagers’, schreef hij in NRC. Enig gezag om een oordeel te vellen over eigen of andermans klachten ‘accepteren we niet meer’.
‘Als je links bent en emancipatie een maatschappelijke waarde vindt, zoals ik, dan zul je moeten erkennen dat ook rechtse emancipatie mogelijk is, en zelfs wenselijk. Die kun je niet afdoen als vals bewustzijn, als iets van domme of misleide mensen. Zij zijn óók geëmancipeerd en maken bewuste politieke keuzes. Je moet de discussie gaande houden. Dat geldt natuurlijk ook voor rechts.’
‘Discussie is beter dan geen discussie. Kijk, je kunt zeggen: het is uitstel van executie. Maar uitstel is soms het beste waar je op kunt hopen, in een democratische samenleving. Het is al heel wat als je echte burgeroorlog kunt voorkomen. Ik denk dat mensen dat gevaar onderschatten.’
‘Ik hou niet van het woord ‘verbinding’, maar je hebt uiteindelijk wel een gemeenschappelijk kader nodig om maatschappelijke conflicten te bemiddelen. Dat is nog steeds de democratische rechtsstaat. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat we het een beetje met elkaar kunnen uithouden.’
