Op 14 oktober 2020 was Mark Rutte tien jaar premier. Voor visie ‘kun je beter naar de oogarts gaan’, zei en zegt Rutte te pas en te onpas. Maar in de coronacrisis viel er toch iets uit zijn mond te vernemen dat wel wat weghad van een opvatting, al was het er dan een uit de voorspelbare liberale traditie (strekking: de overheid legt het volk zo weinig mogelijk van bovenaf op, vertrouwt op zijn eigen initiatief en verantwoordelijkheidsgevoel, de premier is geen dictator).
Tien jaar Rutte als MP – op mij maakte hij de meeste indruk toen hij in maart van dit jaar de ‘intelligente lockdown’ afriep. Hier stond geen stoere bink voor de bühne die allerlei on-Nederlandse maatregelen ging verkondigen, die dreigde de taal van de vuist te spreken indien men niet gehoorzaamde.
Nee, hier stond een kalme vader die ook amper wist wat hem overkwam, die niet ijzerenheinig vasthield aan zijn besluiten (scholen konden van hem openblijven, maar als leraren anders wilden, dan sloten de deuren alsnog), die vanwege de onbekendheid van de materie vertrouwde op de wetenschap (op wie anders?), die een buitenstaander in huis haalde (de Pvda’er Van Rijn) omdat die nu eenmaal de beste was op zijn vakgebied, die intussen zijn moeder verloor maar dat verzweeg, die kortom onder alle omstandigheden de rust bewaarde.
Natuurlijk is er veel verkeerd gegaan, en dat zal ook nog even voortduren. Zijn appèl om vooral onze eigen verantwoordelijkheid te nemen (‘ik ben geen dictator’), aan het einde van de zomer, was misschien wat veel gevraagd van een intussen op drift geraakte meute die erom vroeg en vraagt met harde hand te worden aangepakt.
Uit: Frans van Deijl, Mark, de onaantastbare, In: HP/DeTijd 29 september 2020
