Europeanen zijn naïef geweest over de menselijke natuur, zegt de filosoof Peter Strasser. Ze dachten dat ze het Kwaad hadden verbannen. „Nu zien we ineens: de duivel ligt overal op de loer.” Hoe moet Europa daarmee omgaan?
Jarenlang waanden Europeanen zich veilig. Maar nu lijkt het Kwaad ineens weer overal, belichaamd door moordende jihadi’s, Russische imperialisten, racisten. Is dat echt zo, of ligt het aan onze manier van kijken? Een beetje van beide, zegt de Oostenrijkse filosoof Peter Strasser, hoogleraar in Graz. „Hebzucht, haat, machtswellust, wreedheid en de ongebreidelde neiging om anderen pijn te doen: dit zat jaren verstopt onder een dun laagje beschaving. Daar pruttelde het ongestoord, terwijl wij de andere kant opkeken.” (…)
„Wat wij beschaving noemen, bestaat pas een paar honderd jaar. Historisch gezien is dit maar even. Het kan ons genetische erfgoed van ‘survival of the fittest’, met de bijbehorende oergevoelens, nauwelijks toedekken. Als je de wereld wilt verbeteren, moet je meer nadruk leggen op ‘The Better Angels of Our Nature’, met empathie, solidariteit met de zwakken en gerechtigheid. Misschien hebben we er te veel op vertrouwd dat onze democratische samenlevingen de institutionele uitdrukking van die Better Angels of Our Nature zouden zijn. En dat dit op eigen kracht zomaar goed zou gaan. Nee dus. Veel mensen trekken zich weinig meer van democratie en stemrecht aan.”
NRC 27 juli 2016 
Caroline de Gruyter
