Met Trump is het einde van de Pax Americana zichtbaar geworden. Zijn opvolgers zullen zich vast diplomatieker opstellen, aan het machtsverlies van Amerika kunnen ook zij zich niet onttrekken. Dat inzicht dringt nu door aan deze kant van de Atlantische Oceaan, zoals de Duitse oud-politicus Joschka Fischer onlangs stelde: „Donald Trump is eerder een symptoom dan een oorzaak van de desintegratie van het Westen.”
De terugtocht van Amerika heeft grote gevolgen voor Europa. De Unie kreeg in 2012 de Nobelprijs voor de Vrede, maar iedereen weet dat die vrede mogelijk werd gemaakt door de veiligheid die de Amerikanen boden. Daarom konden Europese landen zich in betrekkelijke rust wijden aan een gemeenschappelijke landbouwmarkt en het afbouwen van onderlinge grenzen.
De wereldwanorde klopt hard aan onze poorten, met autoritaire leiders als Poetin, Xi Jinping en Erdogan, en Europa moet zichzelf opnieuw uitvinden. Maar kan de Unie deze dwang tot ‘grote politiek’ wel aan? Het overlegcircuit van de lidstaten is een zwakstroomsysteem dat niet is berekend op geopolitieke schokken. Brussel is geen Washington, en zeker geen Moskou of Beijing.
NRC 11 juli 2018 
Paul Scheffer: De wereldorde klopt aan onze poort
