Het klonk alsof Angela Merkel het einde vaststelde van een tijdperk: de zeven decennia van hechte banden tussen de Verenigde Staten en Europa. „Wij Europeanen moeten ons lot nu echt in eigen hand nemen”, zei de bondskanselier, na de teleurstellende resultaten van de G7-top op Sicilië.
Zonder de nauwe trans-Atlantische band had Europa zich na de Tweede Wereldoorlog niet opnieuw kunnen oprichten. Zonder Amerika had West-Europa niet de veiligheid gekend die de Europese Unie mogelijk maakte én de grote economische groei waar ook de VS van profiteerden. Zonder Amerika was na de val van de Berlijnse Muur een vreedzame hereniging van Duitsland – en Europa – moeilijk voorstelbaar geweest. Angela Merkel, opgegroeid achter het IJzeren Gordijn, is daarvan diep doordrongen.
Maar nu ziet de leider van Europa’s machtigste land de mogelijkheid onder ogen dat het tot een breuk komt. Het Amerika van president Trump lijkt de Europese partners nauwelijks nog als bondgenoten te zien. En voor de EU kan een Amerika dat Europa en de wereld de rug toekeert een bedreiging worden – op het gebied van handel, klimaat en ook veiligheid.
Merkel trekt de conclusie dat Europa niet meer blind van de VS op aan kan. „De tijden waarin we ons volledig op anderen konden verlaten, zijn nu tot op zekere hoogte („ein Stück”) voorbij.”
NRC 29 mei 2017 – 
Juurd Eijsvoogel: Kans op breuk met de VS
