‘Ik word alsmaar woedender op de wereld. Wat moet ik daarmee?’, vraagt een lezer in dagblad Trouw.
De oorlog in Oekraïne, de steeds sneller smeltende ijskappen, overstromingen in heel Europa. Naarmate hij ouder wordt, wordt hij vaker woedend. Niet wijs, maar woedend. Loopt hij te vloeken op van alles en nog wat.
Peter Henk Steenhuis antwoordt in de rubriek Zinzoeker. We citeren een paar stukjes:
Ik koester grote sympathie voor uw woede, maar ik begrijp ook dat u er last van heeft. (…) U uit een onpersoonlijke kwaadheid tegen de wereld, die vaak ook een rotwereld is. Uw verhaal doet me denken aan die prachtige regel van de Engelse dichter Dylan Thomas: ’Rage, rage against the dying of the light.’ Ofwel: ‘Verzet je, ga tekeer tegen het doven van het licht’.
Thomas schreef deze zin bij het sterven van zijn vader. Uw woede richt zich tegen het doven van het licht in de hele wereld. Dat zou ook verklaren dat uw woede toeneemt naarmate u ouder wordt, omdat het doven van het licht langzamerhand ook voor u dichterbij zou kunnen komen. Als het nog goed wil komen met die wereld, zo ervaart u, moet het wel een beetje opschieten. En het lijkt alleen maar bergafwaarts te gaan, het is om woest van te worden.
Toch zou ik u aanraden uw woede in te tomen. Het is namelijk niet zo dat woede afneemt wanneer die geuit wordt. (…) Vechten in Oekraïne lijkt me ook niet de remedie. Zelf heb ik altijd baat bij een zin van de Franse schrijver Voltaire: ‘Il faut cultiver son jardin’: ‘Je moet je eigen tuin onderhouden’. Het heeft meer zin dicht bij huis de handen uit de mouwen te steken dan idealen te koesteren, of woede te uiten over een situatie ver weg.
Zou het een idee zijn uw energie aan te wenden om vluchtelingen uit Oekraïne Nederlands te leren, lid te worden van een commissie die het groen in de buurt verzorgt, in een werkgroep te gaan die zich hardmaakt voor zonnepanelen op de daken in uw buurt? Zo kunt u uw woede gebruiken om een kleine verandering in uw omgeving in gang te zetten die vrolijk stemt.
